Vanmorgen werd ik laaiend enthousiast toen ik op Facebook een bericht voorbij zag komen over plantaardige garnalen bij de Appie. Nieuw in het assortiment, dus “mijn” Appie zou het zeker nog niet hebben. Ik pakte de fiets en reed puffend en zwetend naar het winkelcentrum een paar kilometer verderop, AH XL zou het waarschijnlijk wel hebben, had ik bedacht. Helaas had ik het verkeerd ingeschat, een vriendelijk meisje vertelde me dat het artikel zo nieuw was dat zij het nog niet hadden maar dat het waarschijnlijk wel in hun assortiment zou komen. Helaas pindakaas, ik pakte de rest van mijn boodschappen en ging weer naar buiten waar de temperatuur inmiddels al was opgelopen tot een voor mij onaangename 27 graden.

Die hitte is echt niks voor mij, mijn hartslag loopt op tot ongekende hoogte en zelfs mijn ogen zweten. Maar ja, klimaatverandering. Dit gaat alleen maar vaker voorkomen en iedere hete dag is voor mij een bevestiging dat ik er goed aan doe om mee te doen aan acties voor het klimaat. 

Goed, terug naar mijn verhaal. Toen ik thuis kwam liep ik een van mijn buren tegen het lijf en die vroegen waar ik op mijn fietsie vandaan kwam, en enthousiast vertelde ik hen over mijn garnalen expeditie en de reden waarom ik geen vlees en vis meer eet. Aan het begin van mijn relaas hóór ik mezelf gewoon verontschuldigend zeggen: “Ja, ik ben zo’n klimaatidioot” om vervolgens uit te leggen waarom ik deze keuze heb gemaakt. Terwijl ik dat woordje “klimaatidioot” uitsprak realiseerde ik me dat ik me, ondanks mijn voornemen het niet meer te doen, ik me nóg steeds verontschuldig voor mijn activisme en leefstijl.

Dat wil ik helemaal niet! Ik wil me niet verontschuldigen voor het feit dat ik wil dat grote bedrijven en overheden er alles aan doen om de aarde leefbaar te houden. Ik wil me niet verontschuldigen dat ik samen met al die andere activisten eis dat onze overheid hun verantwoordelijkheid naar de bevolking voor een schone en gezonde leefomgeving neemt. Ik wil me niet verontschuldigen voor mijn vurige wens dat mijn meiden en hun eventuele kinderen, kleinkinderen en al die generaties daarna een leven met zo min mogelijk klimaatrampen zullen hebben. En ook voor mijn angst en mijn wanhoop vanwege de klimaatcrisis wil ik geen sorry zeggen. Ik wil het niet, en toch doe ik het.

Als ik er zo over nadenk dan snap ik ergens ook wel waarom ik me tóch verontschuldig. Het is een onderwerp dat veel ongemak oproept bij mensen, irritatie soms ook. En ik wil niet dat mensen zich irriteren of ongemakkelijk voelen door de dingen die ik zeg, schrijf en doe. Ik merk ook dat het mensen soms boos maakt, en hoewel het me vaak lukt om me daar niet al te druk om te maken, raakt het me wel degelijk wanneer iemand boos is vanwege mijn idealen en de acties die ik daarbij onderneem. Om mezelf te beschermen, en om de ander niet nog bozer of ongemakkelijker te maken heb ik afstand moeten nemen van mensen, en dat doet pijn maar ik kan niet anders. Dus ja, ik snap ergens wel dat ik me vaak verontschuldig.

Tegelijk vraag ik me ook wel eens af waarom mensen boos of geïrriteerd zijn. Waarom hebben mensen de behoefte om mij te overtuigen van mijn, in hun ogen, ongelijk, dat dan tegelijk het ongelijk is van miljoenen klimaatactivisten over de hele wereld. Klimaatactivisten die hun eisen kunnen onderbouwen met ik weet niet hoeveel wetenschappelijke onderzoeken, IPCC rapporten en rechterlijke uitspraken. 

Maar ergens snap ik het ook wel weer, het lijkt mij heel confronterend wanneer je je door uitlatingen en andere acties van een klimaatactivist gaat realiseren dat je deel van een groot probleem bent, en dat je een hoop in moet leveren of veranderen wil je deel zijn van de oplossing. Zo was het voor mij 5 jaar geleden in ieder geval wel, mooi niet dat ik me ging laten vertellen hoe ik mijn leven anders in moest delen en beter anders kon stemmen voor een beter klimaat. Uit eigen ervaring weet ik dus hoe irritant wij activisten kunnen zijn.

Toch denk ik dat ik me niet hoef te verontschuldigen voor mijn woorden, daden, schrijfsels en acties. Ik denk dat niemand die zich inzet voor een gezonde, leefbare aarde en rechtvaardigheid zich zou hoeven verontschuldigen. En mijn voornemen is dan ook om dat vanaf nu écht niet meer te gaan doen.