Blog Layout

Melk is goed voor elk

Ik denk dat de meesten van mijn generatie en de generaties voor mij zijn opgevoed met het idee dat melk goed is voor elk. Iedere dag moest er een glas melk gedronken worden en aten we vla of yoghurt, want zonder zuivel zouden we niet groot en sterk worden. Melk was zó belangrijk, zo werd ons door de door de overheid gesubsidieerde bedrijfstak verteld, dat er zelfs op school melk werd aangeboden.

Melk is helaas niet goed voor elk

Behalve als je baby bent, want dan is moedermelk (meestal!) juist wel weer die witte motor. In de eerste zes maanden van een babyachtig leven is moedermelk genoeg om te voorzien in de energie dat dat kleine lijfje nodig heeft om te doen wat het moet doen. Door het enzym lactase, dat in de darmen van aanwezig is, kan de lactose uit de melk worden afgebroken. Na het derde levensjaar neemt bij meer dan 80% van de wereldbevolking de lactaseproductie af. Bij een tekort of zelfs afwezigheid van lactase kan lactose niet meer afgebroken worden waardoor het onverteerd in de dikke darm terecht komt waar het gaat gisten. Dat kan klachten geven als buikpijn, winderigheid, een opgeblazen gevoel en diarree. Dit fenomeen wordt lactose-intolerantie genoemd. 

Koetjes en kalfjes

Net als mensen is een koe 9 maanden zwanger. De tien maanden nadat het kalf ter wereld is gekomen is de periode waarin de koe de meeste melk geeft en dus en dus het meeste geld in het laatje brengt. Het is uiteraard de bedoeling dat de koe zoveel mogelijk opbrengt en dus wordt de koe na een paar maanden weer kunstmatig zwanger gemaakt zodat de melkproductie op gang blijft. Een koe is dus gedurende haar leven of zwanger of relatief kortgeleden bevallen van een kalf. 


Een koe die bij een boer woont met als doel zoveel mogelijk melk te produceren heeft een zwaar leven. De gemiddelde melkproductie van deze dieren ligt gemiddeld rond de 9.200 liter per jaar (ruim 25 liter per dag!), sommige koeien zijn zover doorgefokt dat ze wel 14.000 liter per jaar geven. Je kan je misschien wel voorstellen hoe hard een koeienlichaam daarvoor moet werken, de melkgevende dame houdt dit dan ook niet langer vol dan gemiddeld een jaar of 6. Na die zes jaar mag Klara geslacht worden omdat haar gezondheid te slecht is en/of vruchtbaarheidsproblemen heeft waardoor ze meer kost dan ze opbrengt. Jong en toch al afgedankt, de gemiddelde koe die haar leven in betere omstandigheden dan de vlees- en zuivelindustrie doorbrengt wordt gemiddeld een jaar of 20.  


Een kalf dat geboren wordt op een melkveehouderij heeft meestal ook geen lekker leven. Vaak wordt het enkele minuten na de geboorte al weggehaald bij de moeder, moedermelk is namelijk niet voor de baby koe maar voor mensen. Een kalf is voor een melkveebedrijf vaak niet meer dan een restproduct van zuivelproductie. Meer dan 13% van de kalveren sterft voor hun eerste levensjaar doordat ze niet de zorg en voedingsstoffen krijgen die ze nodig hebben, een kalf dat wel in leven blijft staat een sombere toekomst te wachten. Tenzij het een koetje is dat geboren is, die mogen met “een beetje geluk” in leven blijven om een afgedankte koe te vervangen, wordt het kalf vaak afgevoerd naar een kalverhouderij waar het afhankelijk van de gewenste kalfsvleeskleur in 6 tot 12 maanden opgefokt wordt tot volwaardig stukje kalfsvlees. 

It's a hard knock life

De huisvesting van koeien is vaak ook niet om over naar huis te schrijven. Te harde stalvloeren die bovendien zijn besmeurd met poep waardoor ze ook nog eens te glad zijn. De ligplekken voor koeien zijn vaak te klein. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel koeien ziek of gewond rondstrompelen. 


Wonden aan hun poten, 1 op de 5 koeien is kreupel. Uierontstekingen, door gebrekkige hygiëne krijgen bacteriën de kans om deze aandoening te veroorzaken bij 1 op de 4 koeien. En 1 op de 5 koeien heeft een baarmoederontsteking, ook hier is verminderde hygiëne de boosdoener.

26% van de koeien komt nooit buiten, hoewel er hard aan gewerkt wordt om de burger anders te laten geloven (wie kent de beelden niet van blij springende koeien die de weide in mogen) De koeien die wel buiten komen staan onbeschut tegen weersinvloeden, de zomers die hier door klimaatverandering steeds warmer worden zijn voor onze melkgevende dames op z’n zachtst gezegd geen pretje.

Is melk dan wel goed voor elk?

Mensen kunnen zonder zuivel en koeien verdienen een beter leven. En ook als we kijken naar het klimaat zou het beter zijn om minder zuivel te produceren. Melk is in mijn ogen niet goed voor elk, waarmee ik niet wil zeggen dat niemand meer zuivel mag gebruiken. Ik vind namelijk dat iedereen dat voor zichzelf moet uit kunnen maken. Wel vind ik dat mensen zich zouden moeten realiseren hoeveel leed er achter de zuivelproductie zoals deze nú is, schuilgaat. Ook vind ik dat mensen zouden moeten weten hoe groot de impact van deze industrie op het klimaat is. Want pas als je weet hoe jouw glas melk op tafel komt, en wat de gevolgen van de productie daarvan zijn, kun je een bewuste keuze maken. (En een bewuste keuze kan ook zijn om nog een glas melk in te schenken. Proost!)

door Sonja 16 mei, 2024
De jonge, ietwat naïeve en beïnvloedbare Laura bekeert zich tot de islam en vertrekt met haar echtgenoot naar het kalifaat, in de hoop dat het leven voor het jonge stel daar het geluk brengt dat ze zoeken. Helaas blijkt het leven hier nog lelijker dan in Nederland, en het stel besluit terug te keren naar Nederland. Daar staat Laura een onaangename verrassing te wachten.
door Sonja 13 mei, 2024
BH haakjes… Voor de BH dragende mens onder ons is het vast herkenbaar, soms moeten worstelen om die dingen dicht te krijgen. Met mijn 46 lentes jong heb ik ook regelmatig problemen met die rottige haakjes. Kun je je voorstellen hoe het moet zijn voor een brildragende dame op leeftijd die al niet zo goed is in dingen die nogal wat van de fijne motoriek eisen?
door Sonja 12 mei, 2024
Dag van de zorg, een dag die in het teken staat van verzorging en verpleging. Een beetje bevooroordeeld ben ik wel wanneer ik zeg dat mijn beroep het mooiste beroep is (het is wel echt zo!) Als deze dag dan in teken staat van zorgverléners, dan zou ik als verzorgende graag aandacht willen vragen voor de zorgvrágers.
Share by: